ΤΠΕ στην Εκπαίδευση - Ένα ΠΡΟΤΥΠΟ σχολείο στην Αλεξανδρούπολη

Επειδή η προηγούμενη ανάρτησή μου όσον αφορά την Παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ και ιδιαίτερα του Η/Υ στην εκπαίδευση κυμάνθηκε σε θεωρητικά καθαρά επίπεδο, αποφάσισα να το εμπλουτίσω με ένα παράδειγμα. Όπως έχω αναφέρει έχω την τύχη να σπουδάζω στην πόλη μου, έτσι είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ το Δημοτικό σχολείο που φοίτησα ( 9ο Δ/Σ Αλεξανδρούπολης ). Πήγα στον διευθυντή της σχολικής μονάδας και του ζήτησα την άδεια να κάνω αυτή την έρευνα. Ο κος Τσιουλπάς με δέχτηκε με μεγάλη χαρά, ως τέως μαθήτρια που επιστρέφει στον τόπο που πέρασε τα 6 πρώτα χρόνια της σχολικής της πορείας, και φρόντισε να ενημερωθώ πλήρως και να έρθω σε επαφή με όλα τα Τεχνολογικά μέσα που προσφέρει το σχολείο στο μάθημα. Κουβέντιασα μαζί του αρχικά για τα διαδικαστικά της εισόδου των ΤΠΕ στο 9ο Δ/Σ Αλεξανδρούπολης και στη συνέχεια παρακολούθησα το μάθημα της κας Νίκου, η οποία χρησιμοποιούσε στο έπακρον τις ΤΠΕ στο μάθημά της ενώ μίλησα και με τον κο Τσέτσο, ο οποίος έχει την τύχη να διδάσκει με τον μόνο (!) διαδραστικό πίνακα του σχολείου. Τέλος παρέθεσα στους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς ένα ερωτηματολόγιο, που συμπλήρωσαν με μεγάλη χαρά και ενδιαφέρον. Γενικότερα οι εκπαιδευτικοί, πολλοί από τους οποίους δίδασκαν στο σχολείο και κατά τη διάρκεια της φοίτησής μου, ήταν ιδιαίτερα ένθερμοι και με βοήθησαν στην διεκπεραίωση της έρευνάς μου.

Πραγματοποίησα λοιπόν μία έρευνα ως προς το βαθμό εισόδου των ΤΠΕ (Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών) στο σχολείο αυτό, την παιδαγωγική αξιοποίηση τους από τους εκπαιδευτικούς καθώς και την κατάρτισή τους πάνω στους Η/Υ.

Ο ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Το κράτος παρείχε στο σχολείο (όπως και σε άλλα δημοτικά σχολεία της Ελλάδας) ένα τροχήλατο καρότσι με 10 φορητούς Η/Υ. Έτσι, το κράτος μεν,  έδωσε μία ώθηση για την Αξιοποίηση των ΤΠΕ στο σχολείο· οι  εκπαιδευτικοί δε, πήραν μόνο μία μικρή ιδέα για τις ΤΠΕ στην εκπαίδευση καθώς  το τροχήλατο καρότσι ήταν δύσχρηστο αφού θα έπρεπε να το μοιραστούν τα 15 τμήματα του σχολείου.

Το 2011 ήταν μία χρονιά σταθμός για την καθοριστική είσοδο των ΤΠΕ στο 9ο Δ/Σ. Η έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς δε συνοδεύτηκε με την άφιξη των "πολυπόθητων" βιβλίων στα δημοτικά σχολεία της Ελλάδας. Έπρεπε, όμως, να βρεθεί άμεσα μία λύση για να διεξαχθεί κανονικά το μάθημα. Ανάμεσα στις πιθανές λύσεις του προβλήματος αυτού ήταν είτε να φωτοτυπηθούν οι αρχικές ενότητες των βιβλίων (λύση πολυδάπανη χωρίς να έχει κάποιο μέλλον και να βγει κάτι καλό από αυτήν σε βάθος χρόνου) είτε να αγοραστούν διαδραστικοί πίνακες για όλα τα τμήματα (λύση πολυέξοδη αν λάβουμε υπόψιν ότι η εγκατάστασή του σε μία τάξη κοστίζει πάνω από 1000€). Έτσι ο διευθυντής του σχολείου μαζί με τους εκπαιδευτικούς αποφάσισαν να δημιουργήσουν έναν "μαϊμού διαδραστικό πίνακα" για κάθε τάξη. Πώς;
Αγοράζοντας (με σωστή πάντα διαχείρηση των οικονομικών του σχολείου ανά τα χρόνια) προτζέκτορες και τηλεοράσεις και αξιοποιώντας τα μέχρι τότε δύσχρηστα λάπτοπ που είχαν σταλθεί από το υπουργείο.

Ένας εναλλακτικός διαδραστικός πίνακας...

Κάθε τάξη του σχολείου διαθέτει ένα λάπτοπ και έναν προτζέκτορα(10 συνολικά) ή μία τηλεόραση (4 συνολικά). Στα λάπτοπ έχουν εγκατασταθεί τα σχολικά βιβλία  και τετράδια εργασιών σε ηλεκτρονική μορφή και έχουν άμεση πρόσβαση στο διαδίκτυο. Η σύνδεση του λάπτοπ με τον προτζέκτορα, ο οποίος προβάλλει στον άσπρο-πίνακα δημιουργεί έναν εναλλακτικό διαδραστικό πίνακα, ενώ η σύνδεση του λάπτοπ με την τηλεόραση δίνει την ευκαιρία προβολής οπτικοακουστικού υλικού σε αυτήν.

Ο διαδραστικός πίνακας του σχολείου...

Δυστυχώς μόνο μία τάξη διαθέτει διαδραστικό πίνακα ( ο οποίος αποτελεί δαπάνη του ίδιου του σχολειου) καθώς όπως προαναφέρθηκε η αγορά τους είναι πολυδάπανη ενώ η πολιτεία δεν εφοδιάζει τα Δημοτικά σχολεία με αυτούς...

Το εργαστήρι Πληροφορικής...

ή αλλιώς η "καρδιά" της σχολικής μονάδας.Γιατί; Διότι από εδώ τροφοδοτείται κάθε τάξη με internet 
---------------->





Το εργαστήρι πληροφορικής του σχολείου διαθέτει:
 
1. Η/Υ για να έρθουν σε επαφή οι μαθητές με το software

2. Έναν ανοιχτό Η/Υ για να έρθουν σε επαφή οι μαθητές με το hardware

3. Έναν πάγκο εργασίας πάνω στον οποίο προωθείται η συνεργατικότητα

4. Μια τηλεόραση γύρω από την οποία κάθονται οι μαθητές και προβάλλεται το θεωρητικό κομμάτι του μαθήματος

 

 

 

 

Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ

 

Αυτό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση και θα ήθελα να επισημάνω είναι το γεγονός ότι τα μέσα που προσφέρει η σχολική μονάδα (μιλώντας κυρίως για τον προτζέκτορα) χρησιμοποιούνται στο έπακρον από τους εκπαιδευτικούς κατά τη διάρκεια του μαθήματος. 

Όπως έχω διατυπώσει παραπάνω, όλα τα λάπτοπ έχουν εγκατεστημένα τα βιβλία και τετράδια εργασιών. Μερικές από τις παιδαγωγικές χρήσεις του εναλλακτικού διαδραστικού πίνακα μέσα στην  τάξη είναι οι εξής:

• Προβολή αυτούσιου κειμένου του βιβλίου και σημείωση από το δάσκαλο λέξεων-κλειδιών με το μαρκαδόρο κατά την παράδοση του θεωρητικού κομματιού του μαθήματος > ο μαθητής είναι σε επαφή με το κείμενο ανά πάσα στιγμή και αν τυχόν αφαιρεθεί μπορεί να ανατρέξει στον πίνακα...
• Προβολή ασκήσεων από το τετράδιο εργασιών και συμπλήρωσή τους στον πίνακα από το δάσκαλο ή κάποιο μαθητή> εύκολος έλεγχος των ασκήσεων 
• Προβολή της διατύπωσης μιας άσκησης ή κάποιου κειμένου που ο δάσκαλος επιθυμεί να σημειώσουν οι μαθητές
• Προβολή βίντεο και εικόνων
• Αξιοποίηση των λειτουργιών του προγράμματος Google Earth ιδιαίτερα στη γεωγραφία κ.α.

 Σκοπός της διεξαγωγής του μαθήματος με την ηλεκτρονική μορφή των βιβλίων και τον εμπλουτισμό του με πρόσθετο οπτικοακουστικό υλικό είναι:

• η διέγερση του ενδιαφέροντος των μαθητών ώστε να μείνουν  προσηλωμένοι στο μάθημα
• ο γρήγορος έλεγχος των ασκήσεων
• η αναγωγή του μαθήματος σε ένα υψηλότερο επίπεδο που θα φέρει τα παιδιά πιο κοντά στη σύγχρονη εποχή και τις νέες τεχνολογίες κ.α. 

Βέβαια ο διαδραστικός πίνακας προσφέρει ορισμένες έξτρα δυνατότητες όπως π.χ. η αποθήκευση μίας άσκησης που έμεινε ανολοκλήρωτη στον πίνακα και η επαναφορά της, η εκτύπωση όσων γράφονται σε αυτόν, ορισμένα κουϊζ με αλληεπίδραση μαθητή - διαδραστικού.

Τηλεόραση και λάπτοπ..

Λιγότερο τυχέρες είναι, θα έλεγα, οι τάξεις που αντί για προτζέκτορα έχουν τηλεόραση (συνολικά 4). Ο εκπαιδευτικός έχει μεν τη δυνατότητα να προβάλλει επιπλέον υλικό για να εμπλουτίσει το μάθημά του, δεν έχει όμως τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης και παρέμβασης πάνω σε ασκήσεις ή κείμενα όπως συμβαίνει στον ασπρο-πίνακα. 

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Στο τέλος της έρευνάς μου έδωσα στους εκπαιδευτικούς να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο. Το ερωτηματολόγιο αυτό συμπληρώθηκε από 18 εκπαιδευτικούς και αυτές είναι οι απαντήσεις τους:

«Η παιδαγωγική αξιοποίηση της Πληροφορικής και των ΤΠΕ  (Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών) στο Δημοτικό Σχολείο»

1.            Υπήρχε αυτόνομο μάθημα Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο που φοιτήσατε;
ΝΑΙ ...4
ΟΧΙ...14

2.            Αν ναι, κατά πόσο το περιεχόμενο του σας βοήθησε να εξοικειωθείτε με τη χρήση του Η/Υ;
ΚΑΘΟΛΟΥ, ήταν μία στείρα παρουσίαση των λειτουργιών του Η/Υ
ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΑ, παρουσίαζε τον Η/Υ αλλά ήρθα και σε μια πρώτη
επαφή με αυτόν και τις λειτουργίες του...2
ΠΟΛΥ, ήταν  μια θεωρητική προσέγγιση του Η/Υ σαν μέσο, είχα άμεση
πρόσβαση σε αυτόν και έμαθα πώς να τον χρησιμοποιώ ...2

3.            Μάθατε τελικά να χρησιμοποιείτε τον Η/Υ;
ΝΑΙ...16
ΟΧΙ...2
Πώς;
Μόνος/η μου...8
Παρακολούθησα τμήματα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών ...12
Στο πανεπιστήμιο...2

4.            Κατά πόσο χρησιμοποιείτε τον Η/Υ και τις ΤΠΕ  στο μάθημά σας; (π.χ. αναζήτηση εικόνων, προβολή βίντεο  κ.α. )
ΚΑΘΟΛΟΥ...2
ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΑ...5
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ...11
Πώς;
Καθημερινά προβάλλουμε τις σελίδες του βιβλίου, λύνουμε ασκήσεις, αναζητούμε στο διαδίκτυο βίντεο/εικόνες/παιχνίδια/σχετικές ιστοσελίδες όπως ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες και λεξικά, χρησιμοποιούμε το Google Earth, το power point και άλλα λογισμικά επιμέρους γνωστικών αντικειμένων για την ενίσχυση και ανάπτυξη των γνωστικών δομών των μαθητών.

5.            Είστε ικανοποιημένοι με τα τεχνολογικά μέσα που σας προσφέρει η σχολική μονάδα;
ΚΑΘΟΛΟΥ...1
ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΑ...4
ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ...13
Ποια είναι αυτά;

διαδραστκός, laptops, projector, τηλεόραση, DVD players, Εργαστήρι πληροφορικής
Τι θα επιθυμούσατε επιπλέον;
Περισσότερα διαθέσιμα λογισμικά προγράμματα, Περισσότερους Η/Υ στην τάξη, Περισσότερους Διαδραστικούς πίνακες

Τα συμπεράσματα λοιπόν που έβγαλα είναι ότι οι εκπαιδευτικοί της σχολικής μονάδας (στην πλειονότητά τους) παρόλο που δε διδάχθηκαν Πληροφορικη και τις χρήσεις της στο Πανεπιστήμιο, κατέβαλαν προσωπικό μόχθο για να επιμορφωθούν πάνω στις νεες Τεχνολογίες και πώς μπορούν να τις αξιοποιήσουν στο μάθημά τους. Τα μέσα που τους προσφέρει το σχολείο είναι κατα την άποψη τους επαρκή ενώ δεν αποτελούν διακοσμητικά στοιχεία στις τάξεις τους, αλλά αξιοποιούνται δημιουργικά για την αναγωγή του μαθήματος σε ένα όσο το δυνατόν πιο υψηλό επίπεδο.

Καταλήγοντας....

Στη δύσκολη "οικονομικά κυρίως" εποχή που ζούμε το κράτος δε παρέχει στα Δημοτικά σχολεία τον απαραίτητο εξοπλισμό για τη διεξαγωγή του μαθήματος σύμφωνα με τα νέα Τεχνολογικά Πρότυπα. Ωστόσο, το 9ο Δημοτικό σχολείο Αλεξανδρούπολης και κυρίως οι εκπαιδευτικοί με τη συνεργασία του Διευθυντή προσπαθούν να το καταστήσουν Σχολείο - Πρότυπο όσον αφορά την Παιδαγωγική αξιοποίηση των Τεχνολογιών στο μάθημα.

Τέλος, τί μου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση???

Η σπασμένη καρέκλα του διευθυντή και τα λιτά γραφεία των εκπαιδευτικών που σκοπίμως δεν έχουν αλλάξει καθώς προτίμησαν η "χλίδα" να βρίσκεται στις τάξεις τους και να υπηρετεί τη γνώση και τη διδασκαλία και όχι την προσωπική τους άνεση  και ευκολία...

Ίσως , βέβαια, τα τεχνολογικά αυτά μέσα που διαθέτει το σχολείο να σας φάνηκαν λίγα ή/και απειροελάχιστα σε σύγκριση με τις τεχνολογικές δυνατότητες που προσφέρονται στις μέρες μας. Για μένα όμως είναι μία μεγάλη απόδειξη ότι ακόμη και σήμερα, που κυριαρχεί η αδιαφορία από πολλούς φορείς της εκπαίδευσης, κάπου ανάμεσα στο πλήθος υπάρχει ένα μικρό σχολείο σε μία μικρή πόλη της μικρής Ελλάδας που με αυτά τα ΛΙΓΑ προσπαθεί να δημιουργήσει ΠΟΛΛΑ και ανάγει το μάθημα σε ένα υψηλότερο, όσο το δυνατό, επίπεδο..!

Η παιδαγωγική αξιοποίηση της Πληροφορικής και των ΤΠΕ στο Δημοτικό Σχολείο

     Ο 21ος αιώνας χαρακτηρίζεται ως η εποχή της πληροφορίας λόγω της εκρηκτικής προόδου των τεχνολογικών επιτευγμάτων και ιδιαίτερα του Η/Υ (κατ΄επέκτασιν του διαδικτύου). Ο κυβερνοχώρος που έχει καταστεί το θησαυροφυλάκιο των γνώσεων και γενικότερα οι δυνατότητες που παρέχει ένας Η/Υ μπορούν να αξιοποιηθούν παιδαγωγικά στα πλαίσια του σχολείου για τον εμπλουτισμό της διδασκαλίας και παράλληλα της μάθησης.

Σε αυτό σημαντικό ρόλο παίζει ο δάσκαλος και το φιλοσοφικό πλαίσιο πάνω στο οποίο χτίζει τη διδασκαλία του. Η επαρκής γνώση Η/Υ από τον δάσκαλο είναι απαραίτητη για να αποκτήσουν οι μαθητές μια αρχική αλλά σφαιρική αντίληψη των βασικών λειτουργιών του Η/Υ.

• Τί αξίζει να μάθει ο μαθητευόμενος;

Αυτό καθορίζεται από το δάσκαλο, ο οποίος εφ' όσον έχει κατάρτιση πάνω στο αντικείμενο μπορεί να επιλέξει τι είναι χρήσιμο να διδαχθούν οι μαθητές, τι θα τους βοηθήσει να κατανοήσουν καλύτερα το μάθημα και παράλληλα να γνωρίσουν τη χρήση και την αξιοποίηση απίστευτων λειτουργιών και εφαρμογών  του Η/Υ. Ακόμη ο δάσκαλος μπορεί να εντάξει στη διδασκαλία του εκπαιδευτικά λογισμικά ( "πακέτα" διδασκαλίας και μάθησης που δημιουργούνται βάσει του υπολογιστή/ επιδιώκουν την αξιοποίηση των ΤΠΕ στο Σχολείο ).

• Γιατί είναι καλύτερο να το μάθει;

Διότι στα πλαίσια της κοινωνίας της πληροφορίας ο μαθητής πρέπει να ενταχθεί ομαλά και να αναζητά από μόνος του τη μάθηση μέσω των νέων τεχνολογιών. Με λίγα λόγια να έχει τις βάσεις για την αξιοποίηση της Πληροφορικής στη ζωή του.

• Πώς είναι καλύτερο να το μάθει;

"Κάθε εκπαιδευτικός, ρητά ή άρρητα, εφαρμόζει στη διδακτική πράξη τις αρχές μιας θεωρίας μάθησης ή ακολουθεί ένα συνθετικό διδακτικό μοντέλο στο οποίο επιλεκτικά χρησιμοποιεί αρχές θεωριών μάθησης" ... Έτσι και πάλι έρχεται στο προσκήνιο η σημασία της παρουσίας του δασκάλου και της "φιλοσοφίας" του καθώς είναι το άτομο που πρέπει να μυήσει με τις παιδαγωγικές τεχνικές του τους μαθητές στο χώρο της Πληροφορικής και να τους κάνει να αγαπήσουν και να αξιοποιούν σωστά τον Η/Υ.

• Σε τί είδους μαθησιακό περιβάλλον να το διδαχτεί.

Το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα διδαχθεί ο μαθητής τον Η/Υ θα πρέπει να είναι οικείο και εύκολα προσβάσιμο.

Για παράδειγμα σε Δημοτικό σχολείο της Ισπανίας που επισκέφθηκα με το πρόγραμμα comenius το 2008 σε κάθε τάξη υπάρχει μια γωνία υπολογιστή σύμφωνα με τις αναλογίες των μαθητών κάθε τάξης. Στην εικόνα είναι οι Η/Υ που χρησιμοποιούνται στην Α' δημοτικού με θρανίο και καρέκλα άμεσα και εύκολα προσεγγίσιμο από το μαθητή των 6 χρόνων ( Comenius Ισπανία/Σεβίλλη 2008).

Καλώς Ορίσατε

Γεια σας,

Το όνομα μου είναι Μιχαέλα Νικολίτσα και είμαι 19 χρονών. Δημιούργησα αυτό το ιστολόγιο στα πλαίσια μίας εργασίας του μαθήματος "Εισαγωγή στην Πληροφορική" του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής εκπαίδευσης (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης) στο οποίο φοιτώ. Παρακάτω παρατίθενται μερικές προσωπικές πληροφορίες:

         Κατάγομαι από τα όμορφα Τρίκαλα Θεσσαλίας αλλά μένω μόνιμα με την οικογένειά μου στην Αλεξανδρούπολη εδώ και 16 χρόνια. Ο πατέρας μου είναι εκπαιδευτικός και  κατ' επέκταση το άτομο που με ενέπνευσε να ακολουθήσω την καριέρα του εκπαιδευτικού. Το λειτούργημα του δασκάλου ήταν εδώ και αρκετά χρόνια το όνειρό μου και η πρώτη επιλογή μου στις εισαγωγικές εξετάσεις του λυκείου. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη που φοιτώ στο συγκεκριμένο πανεπιστήμιο το οποίο έχει ανταποκριθεί με το παραπάνω στις προσδοκίες μου καθώς απ' ότι ακούγεται είναι από τα καλύτερα Παιδαγωγικά τμήματα στην Ελλάδα όσον αφορά το μορφωτικό επίπεδο και συγγραφικό έργο των καθηγητών.

        Παράλληλα γνωρίζω αγγλικά (κάτοχος επάρκειας γλώσσας) και γερμανικά. Έχω ασχοληθεί χρόνια με το άθλημα του Χάντμπολ (Χειροσφαίριση). Επίσης έχω ασχοληθεί χρόνια με τους υπολογιστές, μου αρέσει πολύ η τεχνολογία και τα  διάφορα προγραμματάκια που παρέχονται, τα οποία ανακαλύπτω ότι θα με βοηθήσουν στο μέλλον. Το χόμπυ μου είναι η ζωγραφική και γενικότερα η χειροτεχνία ενώ μου αρέσουν πάρα πολύ και τα ταξίδια.